Proteksyonismo Ngunit may Pagunlad

Malalim ang pagmamahal ng mga Pilipino sa kanilang lupa, at may dahilan kung bakit. Ang lupa ay hindi basta pag-aari. Ito ay alaala, pakikibaka, at pagkakakilanlan. Dito nakaugat ang ating mga pamilya, dito nagsimula ang ating kasaysayan, at dito natin inaasahang uusbong ang kinabukasan ng ating mga anak. Kaya kapag may mga panukala na payagan ang mga dayuhan na magmay-ari ng lupa sa Pilipinas, marami sa atin ang agad na tumututol. May takot tayong mawalan ng kontrol, mapaalis, o mapasailalim sa mga banyagang interes kung paano gagamitin ang ating lupain.

Totoo ang mga pangambang ito. Pero may isa pang katotohanan na hindi natin puwedeng talikuran. Kailangan ng Pilipinas ang kaunlaran. Gusto nating magkaroon ng mas maraming trabaho, mas mahusay na imprastruktura, at mas maunlad na mga komunidad. Para mangyari ito, kailangan natin ng pamumuhunan. Ang ilan dito ay magmumula sa loob ng bansa, ngunit malaking bahagi ay maaaring manggaling sa labas. Ang mga mamumuhunan ay nagdadala ng puhunan, teknolohiya, kasanayan, at ugnayan sa pandaigdigang merkado.

Nasa gitna tayo ng dalawang layunin: ang pangangalaga sa ating lupa at ang pag-unlad ng ating ekonomiya. Ngunit paano kung hindi natin kailangang pumili? Paano kung may paraan para mapanatiling kontrolado ng mga Pilipino ang lupain habang sabay na tinatanggap ang mga oportunidad para sa pag-unlad?

May solusyon, at ito ay nagsisimula sa pagtalikod sa lumang kaisipan na kailangang ariin ang lupa para magamit. Sa halip na ibenta ang lupa sa kahit kanino—Pilipino man o banyaga—maaari nating panatilihin itong pag-aari ng sambayanan, at paupahan upang mapakinabangan ng tama.

Ito ang diwa ng buwis sa halaga ng lupa o *land value tax*. Sa sistemang ito, ang buwis ay batay sa halaga ng lupang ginagamit, hindi sa mga gusali o imprastrukturang itinayo sa ibabaw nito. Ang lupa ay nananatiling nasa ilalim ng pampublikong kontrol. Ang sistemang ito ay pumipigil sa pagkakambak ng lupa at humihikayat ng makabuluhang paggamit. Lahat ng nakikinabang sa lokasyon ng lupa ay inaasahang mag-ambag ng patas.

Maaaring pumasok ang mga dayuhang mamumuhunan, magtayo ng negosyo, at kumita, ngunit hindi nila maaangkin ang lupa. Pauupahan lamang nila ito at magbabayad batay sa halaga nito. Sa ganitong paraan, nananatili sa bansa ang benepisyo ng kanilang operasyon. Makikinabang ang mga lokal na komunidad sa kita na maaaring ilaan para sa edukasyon, kalusugan, at imprastruktura.

Hindi natin kailangang lumayo para sa mga modelo. Sa Singapore, karamihan ng lupa ay pag-aari ng estado. Hindi ito ibinebenta sa mga dayuhan kundi pinauupahan lamang. Ginagamit ang kita para pondohan ang pabahay, transportasyon, at iba pang serbisyong panlipunan.

Sa Pilipinas, ang land value tax ay maaaring maging susi upang maprotektahan ang interes ng bansa habang binubuksan ang mga pinto ng progreso. Maiiwasan ang sobrang pagsasamantala, mababawasan ang agwat ng mayaman at mahirap, at matitiyak na ang lupa ay mapakikinabangan ng buong sambayanan.

Pangalagaan natin ang mahalaga. At itaguyod din natin ang hinaharap.

Hindi kailangang pagpilian ang proteksyonismo at progreso. Puwedeng sabay. Maaaring ipagtanggol ang ating lupa habang niyayakap ang mga ideyang magpapalawak sa paggamit nito para sa kapakinabangan ng mas nakararami. Ang mahalaga ay huwag tayong matakot sa pagbabago—bagkus ay pangunahan natin ito, nang may karunungan, dangal, at tapang.